2.5. De scoreberekening

In het voorgaande hoofdstuk is het biedproces globaal toegelicht. Aan het einde van het bieden is het contract bekend: wordt er met troef gespeeld en zo ja, welke kleur is troef en hoeveel slagen moet de leider minimaal halen. Het aantal te behalen punten op een spel is afhankelijk van de gekozen speelsoort en het aantal slagen dat geboden en gemaakt is:

Behalve het aantal contractpunten krijg je als leider een premie als je minimaal het aantal benodigde slagen haalt:

• is het contract minder dan 100 punten waard (zoals 3♦, 3♥), dan krijg je 50 punten extra.
• is het contract 100 punten of meer waard (bijvoorbeeld 3SA), dan heb je de manche geboden, dan krijg je (afhankelijk van de kwetsbaarheid) een premie van 300 of 500 punten (voor het begrip kwetsbaarheid, zie hieronder).

Omdat de verschillende speelsoorten een verschillende waarde hebben, ligt de grens voor de manche verschillend:

Een contract van 5♣ en 5♦, elf slagen, levert evenveel op als een contract van 3SA, negen slagen. De manche in klaveren en ruiten, elf slagen, levert minder op dan de manche in harten en schoppen, tien slagen. Een SA-contract levert 10 punten meer op dan een contract in harten of schoppen, maar kent door de afwezigheid van troef meer risico.

Of de manchepremie 300 of 500 punten bedraagt, is afhankelijk van de kwetsbaarheid. Historisch gezien is kwetsbaarheid een functioneel onderdeel van het spel. Tegenwoordig is het een gegeven dat verschilt per spel en dat je, als je officiële bridgebenodigdheden gebruikt, afleest aan het mapje of het board waar de kaarten insteken. Speel je bridge met een ‘gewoon’ pakje kaarten uit de winkel, houd dan onderstaand schema aan:

Haal je meer slagen dan dat je geboden hebt, dan krijg je voor de ‘overslagen’ de contractwaarde. Deze slagen tellen echter niet mee bij de berekening of de manche bereikt is.

In de volgende tabel is een aantal rekenvoorbeelden opgenomen van verschillende contracten waarbij steeds exact tien slagen gemaakt worden. De waarden van de contracten loopt uiteen van 130 punten tot en met 630 punten. Omdat je uiteindelijk zoveel mogelijk punten wilt scoren, is het belangrijk is om iets van de puntentelling af te weten.

Hoe hoger je biedt, hoe meer punten je kunt scoren en hoe meer risico je loopt om het benodigde aantal slagen niet te halen. Als je “negen slagen biedt”, bijvoorbeeld 3♦ of 3SA, en elf slagen haalt, heb je twee overslagen. Haal je slechts zeven slagen, dan ben je twee down en krijgt de tegenpartij punten:

• Leider niet-kwetsbaar:      tegenpartij krijgt     50   punten voor iedere slag die de leider tekortkomt.
• Leider wel-kwetsbaar:       tegenpartij krijgt   100   punten voor iedere slag die de leider tekortkomt.

Als je samen met je partner erg sterk bent en tijdens het bieden al denkt alle of op één na alle slagen te kunnen maken, dan krijg je boven op het puntentotaal een slempremie. We onderscheiden Klein slem (bieden op zesniveau, twaalf slagen maken) en Groot slem (bieden op zevenniveau, dertien slagen maken). De slempremie is afhankelijk van de kwetsbaarheid en niet van de speelsoort:

Slem bieden komt, zoals je je waarschijnlijk wel kunt voorstellen, niet vaak voor.

Als al deze berekeningen en punten je beginnen te duizelen, wees gerust. Er zijn tegenwoordig allerlei apps en computerprogramma’s op de markt die de score exact voor je uitrekenen. Tegelijkertijd heb je enig begrip van de scoreberekening nodig om straks bij het bieden de juiste beslissingen te nemen. Zo levert 3♥ bieden niet meer punten op dan 2♥ bieden: als je negen slagen maakt, krijg je in beide gevallen 140 punten (3*30 + 50). 3♥ bieden levert wel meer risico op omdat je dan negen slagen móet halen. 4♥ bieden levert beduidend meer punten op dan 3♥ bieden en tien slagen maken (450 of 650 tegenover 170 punten).

Wat voorlopig het belangrijkste is om te onthouden:

• Je speelt het liefste een contract in ♥ of ♠, dan in SA en daarna pas in ♣ of ♦
• De manche is 3SA, 4♥, 4♠, 5♣ en 5♦ en levert niet-kwetsbaar ongeveer 400 punten en wel-kwetsbaar ongeveer 600 punten op
• Downgaan kost niet-kwetsbaar 50 punten per slag en wel-kwetsbaar 100 punten per slag.

Eén aspect met betrekking tot de puntentelling is nog niet aan de orde geweest: als de tegenpartij hoog biedt en jij denkt dat zij het contract niet maken, dan kan je doubleren. Gaat de tegenpartij inderdaad down, dan krijg jij extra (vaak meer dan dubbele) punten; maken ze wel voldoende slagen, dan krijgen zij extra (vaak meer dan dubbele) punten.

Word je zelf gedoubleerd en ben je heel zeker van je zaak, dan kan je redoubleren om het gedoubleerde puntenaantal nogmaals te verdubbelen. Op Doublet en Redoublet gaan we hier niet in.